Bebeklerde Göz Kayması (Şaşılık)

Bebeklerde Göz Kayması (Şaşılık): Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Bebeklerde göz kayması, tıbbi adıyla şaşılık (strabismus), gözlerin aynı hizaya bakmaması durumudur. Bir göz düz bakarken diğer göz içe, dışa, yukarı veya aşağı kayabilir. Erken teşhis ve doğru tedavi ile şaşılık sorunu büyük ölçüde düzeltilebilir. Bu yazımızda, bebeklerde göz kaymasının nedenleri, belirtileri, teşhis ve tedavi yöntemlerini detaylı bir şekilde ele alacağız.

Bebeklerde Göz Kayması Nedir?

Yeni doğan bebeklerde ilk birkaç ay boyunca gözlerde geçici kaymalar normal kabul edilir. Ancak, 4-6 aylık olduktan sonra gözlerde kayma devam ediyorsa şaşılık ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır. Göz kaslarının uyumsuz çalışması nedeniyle oluşan bu durum, tedavi edilmezse görme tembelliğine (ambliyopi) yol açabilir.

Göz Kayması Kalıcı mıdır?

Bebeklerde görülen geçici göz kaymaları göz kaslarının gelişim sürecinin bir parçası olabilir ve çoğu zaman kendiliğinden düzelir. Ancak, kalıcı olan şaşılık erken müdahale edilmezse ilerleyen yaşlarda kalıcı görme bozukluklarına neden olabilir. Bu yüzden göz kayması belirtileri fark edildiğinde bir göz doktoruna danışmak çok önemlidir.

Bebeklerde Göz Kaymasının Nedenleri

Bebeklerde göz kaymasına yol açabilecek birçok faktör vardır:

1. Genetik Faktörler:

Ailede şaşılık öyküsü varsa, bebeklerde görülme ihtimali daha yüksektir.

2. Görme Problemleri:

Hipermetropi, miyopi veya astigmatizma gibi kırma kusurları göz kaymasına neden olabilir.

3. Göz Kaslarının Uyum Problemi:

Göz kasları yeterince güçlü çalışmadığında gözlerde hizalanma sorunu meydana gelebilir.

4. Sinir Sistemi Problemleri:

Beyinle göz kasları arasındaki sinirsel bağlantılardaki sorunlar göz kaymasına yol açabilir.

5. Doğum Öncesi ve Doğum Sonrası Faktörler:

Prematüre doğum, düşük doğum ağırlığı, oksijen eksikliği, beyin felci (serebral palsi), Down sendromu gibi durumlar göz kaslarını etkileyebilir.

6. Göz Yaralanmaları:

Doğum sonrası travmalar veya enfeksiyonlar göz kaslarını zayıflatabilir.

Bebeklerde Göz Kaymasının Belirtileri

Bebeklerde göz kayması bazen çok belirgin olabilir, ancak bazı durumlarda daha hafif ve fark edilmesi zor olabilir. Şu belirtilere dikkat edilmelidir:

Gözlerin farklı yönlere bakması (biri düz, diğeri kayık)

Başını sürekli bir yöne eğerek bakma

Gözleri kısarak veya başını çevirerek bakma

Gözlerde sürekli veya ara ara kayma olması

Derinlik algısında sorunlar (Örneğin, oyuncakları yakalamakta zorlanma)

Güneşte gözlerini kapatma veya bir gözü kapatma eğilimi

Özellikle fotoğraflarda bir gözün farklı yöne bakması

Bebeklerde Göz Kaymasının Türleri

Bebeklerde göz kaymasının farklı türleri vardır:

Ezotropya: Gözlerden birinin içe kayması.

Ekzotropya: Gözlerden birinin dışa kayması.

Hipertropya: Gözlerden birinin yukarı kayması.

Hipotropya: Gözlerden birinin aşağı kayması.

Alternan Şaşılık: Gözlerin bazen biri, bazen diğeri kayması.

Gizli Şaşılık (Heterofori): Sadece yorgunluk veya dikkatsizlik anlarında ortaya çıkan şaşılık.

Bebeklerde Göz Kayması Nasıl Teşhis Edilir?

Bebeklerde göz kaymasının teşhisi için göz doktoru tarafından yapılacak muayeneler çok önemlidir. Teşhis için şu testler uygulanır:

Kırmızı refleks testi: Gözde ışık kaynağına verilen tepki değerlendirilir.

Kapama testi: Gözlerden biri kapatıldığında diğer gözün hareketi incelenir.

Işık testi: Gözlerin ışığa verdiği refleks ölçülerek kayma olup olmadığı belirlenir.

Görme testleri: Büyük bebeklerde ve çocuklarda göz numaraları ölçülerek kaymanın sebebi tespit edilir.

Bebeklerde Göz Kaymasının Tedavi Yöntemleri

Göz kaymasının tedavisi, nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişir. Erken müdahale görme yetisinin korunması açısından büyük önem taşır.

1. Gözlük Tedavisi

Eğer göz kayması hipermetropi, miyopi veya astigmatizma gibi kırma kusurlarından kaynaklanıyorsa, gözlük kullanımı kaymayı düzeltebilir.

2. Göz Bandı (Kapama Tedavisi)

Eğer göz kaymasına görme tembelliği (ambliyopi) eşlik ediyorsa, sağlam gözü kapatıp kayma olan gözü çalıştırma yöntemi uygulanır.

3. Prizma Camlar

Hafif kaymalarda prizmatik gözlük camları kullanılarak gözlerin doğru hizalanması sağlanabilir.

4. Göz Egzersizleri

Hafif şaşılık vakalarında göz kaslarını güçlendirmek için özel egzersizler uygulanabilir.

5. Botox Tedavisi

Bazı durumlarda göz kaslarına botulinum toksini (Botox) enjeksiyonu yapılarak kas dengesizliği geçici olarak düzeltilebilir.

6. Cerrahi Müdahale (Şaşılık Ameliyatı)

Eğer göz kayması gözlük veya kapama tedavisi ile düzelmiyorsa, göz kaslarını güçlendirme veya gevşetme ameliyatı yapılabilir.

Bebeklerde göz kayması erken fark edilip tedavi edilmezse, kalıcı görme problemlerine yol açabilir. Düzenli göz kontrolleri ve erken teşhis sayesinde şaşılık büyük oranda düzeltilebilir. Eğer bebeğinizin gözlerinde kayma fark ediyorsanız, bir göz doktoruna başvurarak gerekli kontrolleri yaptırmanız önemlidir.